Pamiętamy - ku czci Ofiar Marszu Śmierci KL Stutthof w Rybnie

19 września 2021 r. na Cmentarzu w Rybnie po raz 30-ty odbyła się uroczystość ku czci ponad 800 spoczywających tam ofiar, a także wszystkich więźniów, których hitlerowcy zbrodniarze na przełomie lutego i marca 1945 r., w obawie przed wkraczającą Armią Czerwoną, ewakuowali z niemieckiego obozu zagłady KL Stutthof. Wielu z nich nie doczekało wolności, znacząc krwią i ciałami tragiczną drogę ewakuacji.

Marsz Śmierci wiódł przez Mikoszewo, Cedry Wielkie, Pruszcz Gdański, Straszyn, Łapino, Kolbudy, Niestępowo, Żukowo, Przodkowo, Pomieczyno, Luzino, Godętowo do Lęborka. Z racji na siarczysty mróz, brak jedzenia, wycieńczenie, dla wielu ewakuowanych marsz okazał się drogą ku śmierci. Sporo jeńców nie wytrzymało także nieludzkich warunków w docelowych obozach ewakuacyjnych. Jeden z nich znajdował się w Rybnie, gdzie obecnie znajduje się Cmentarz Ofiar Marszu Śmierci, którym na co dzień opiekuje się pasjonat historii – sołtys wsi Rybno Andrzej Miedziak, współinicjator obchodów rocznicowych.

Niedzielna uroczystość rozpoczęła się od wciągnięcia flagi na maszt i odegrania hymnu narodowego przez Gminną Orkiestrę Dętą pod batutą kapelmistrza Waldemara Szczypiora oraz wprowadzenia pocztów sztandarowych wystawionych, m. in. przez Batalion Dowodzenia Marynarki Wojennej, 18 Wojskowy Oddział Gospodarczy, Koło Emerytów i Rencistów, NSZZ Solidarność oddział Wejherowo, Nadleśnictwo Wejherowo, Ochotnicze Straże Pożarne oraz samorządowe szkoły w Gniewinie i Kostkowie. Prowadzący uroczystość Łukasz Krefta, nauczyciel historii w SZS w Gniewinie przywitał przedstawicieli władz samorządowych, delegacje z instytucji i organizacji z terenu powiatu wejherowskiego oraz gminy Gniewino, radnych, sołtysów, Koła Gospodyń Wiejskich, strażaków, emerytów, uczniów, mieszkańców gminy Gniewino oraz wszystkich innych gości, a przede wszystkim przybyłe na uroczystość rodziny ofiar Marszu Śmierci - Państwa Dyrda i Jaworskich. 

Podczas uroczystości głos zabrała Przewodnicząca Rady Gminy Judyta Smulewicz oraz dr Marcin Owsiński, kierownik działu naukowego Muzeum Stutthof, którzy zgodnie podkreślali niezwykle istotną rolę pielęgnowania pamięci ofiar.

Przybyli goście, m.in. zastępca Wójta Wojciech Block, złożyli kwiaty przy pomniku ofiar, następnie obejrzeli wystąpienie harcerzy z drużyny Baszta z Kostkowa pod opieką Beaty Bujak. Młodzież przebrana za więźniów obozu recytowała wiersze i zapaliła znicze na grobach.

Po części patriotycznej odbyła się msza św. w intencji Ofiar Marszu Śmierci, odprawiona przez proboszcza parafii Kostkowo ks. Tadeusza Galikowskiego oraz ks. kan. Jerzego Osowickiego z Góry, ks. Zygmunta Słomskiego z Nadola i ks. Adama Lamkiewicza wikariusza z Kostkowa.